Z udziałami wiążą się prawa korporacyjne i majątkowe.
Prawa majątkowe = jeżeli ich wykonanie wywołuje bezpośrednie przesunięcia majątkowe między spółką a wspólnikiem.
Prawa o charakterze majątkowym:
- prawo do dywidendy;
- prawo do udziału w kwocie likwidacyjnej;
- prawo do wynagrodzenia za umorzone udziały;
- prawo do zbycia i obciążania udziałów;
- prawo do wynagrodzenia za świadczenia na rzecz sp.;
- prawo pierwszeństwa w objęciu nowych udziałów w podwyższanym kapitale zakładowym;
- prawo do zwrotu dopłat.
- Prawo do dywidendy - art. 191-198 ksh;
Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1 ksh (dotyczy warunków wypłaty zaliczki na poczet przewidzianej dywidendy).
Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku, chyba że zostanie ustalony inny dzień dywidendy.
Prawo do wypłaty zaliczki na poczet dywidendy – art. 194 - 195 ksh
- Prawo do udziału w tzw. kwocie likwidacyjnej – art. 286 ksh;
Podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.
Majątek, o którym mowa wyżej, dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów.
Um. sp. może określać inne zasady podziału majątku
- Prawo do wynagrodzenia za udziały w przypadku ich umorzenia - art. 199 ksh;
Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności:
- podstawę prawną umorzenia i
- wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.
Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników.
Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.
- Prawo do zbycia i obciążenia udziałów - art. 180-182 ksh;
Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Jeżeli według um. sp. wspólnik może mieć tylko jeden udział, um. sp. może dopuścić zbycie części udziału.
W wyniku podziału nie mogą powstawać udziały niższe niż 50 zł.
Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału um. sp. może uzależnić od zgody sp. albo w inny sposób ograniczyć..
- Prawo do wynagrodzenia za świadczenia na rzecz sp. - art. 158 § 2, 176 ksh;
Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie sp. należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń.
Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz sp. jest wypłacane przez sp. także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.
Wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu sp. nie można wypłacać ze środków wpłaconych na pokrycie kapitału zakładowego, jak również zaliczać na poczet wkładu wspólnika.
- Prawo pierwszeństwa w objęciu nowych udziałów przy podwyższeniu kapitału zakładowego - art. 258 ksh;
Jeżeli um. sp. lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów.
Prawo pierwszeństwa należy wykonywać w terminie miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania. Wezwania te zarząd przesyła wspólnikom jednocześnie.
Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego.
Przepisów powyższych nie stosuje się do udziałów własnych sp., o których mowa w art. 200 ksh
- Prawo do otrzymania zwrotu dopłat - art. 179 ksh;
Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
Zwrot dopłat może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń sp..
Zwrot powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom.
Zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych dopłat.
Linki sponsorowane
Obsługa prawna firm
